Newsitamea.gr
ΥΓΕΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Nocebo: όταν το μυαλό αρρωσταίνει το σώμα

Ακολουθήστε μας στο GOOGLE NEWS και FACEBOOK

20140626_53ac81c09a3c6

Nocebo: όταν το μυαλό αρρωσταίνει το σώμα

Οι περισσότεροι άνθρωποι ξέρουν τι είναι το φαινόμενο placebo: αν πάρετε ένα χάπι με την πεποίθηση ότι θα σας βοηθήσει, μπορείτε να γίνετε καλά μόνο από την πίστη σας στο «θαυματουργό» χάπι ακόμη και αν δεν περιέχει καμία δραστική ουσία. Αυτός είναι ένας χρήσιμος τρόπος στη δοκιμή νέων φαρμάκων. Πολλοί άνθρωποι νομίζουν ότι βλέπουν σημαντική βελτίωση λόγω της φαρμακευτικής αγωγής που λαμβάνουν, ενώ στην πραγματικότητα το θεραπευτικό αποτέλεσμα προκαλείται μόνο από το γεγονός ότι οι ίδιοι θεωρούν ότι λαμβάνουν ένα αποτελεσματικό φάρμακο. Στο άρθρο που ακολουθεί ωστόσο θα σας περιγράψουμε το ακριβώς αντίθετο φαινόμενο που δεν είναι τόσο γνωστό όσο το placebo, πρόκειται για το φαινόμενο nocebo. Δείτε λοιπόν πώς το μυαλό μπορεί μερικές φορές να αρρωστήσει το σώμα.

Μία χαρακτηριστική περίπτωση nocebo, περιγράφεται στο περιοδικό New Scientist: ένας άνδρας μπήκε στο νοσοκομείο σχεδόν στο κατώφλι του θανάτου πιστεύοντας ότι ένας μάγος τον καταράστηκε. Είχε όλα τα συμπτώματα μιας σοβαρής πάθησης, ενώ στην πραγματικότητα δεν νοσούσε. Εκείνος όμως ήταν σίγουρος ότι είχε αρρωστήσει από κάποιον μάγο. Τελικά θεραπεύτηκε από μια ευφάνταστη γιατρό που του είπε ότι πράγματι είχε πέσει θύμα μαγείας.  Του είπε μάλιστα ότι, ως αποτέλεσμα της μαγείας, μέσα στο σώμα του μεγαλώνει μια σαύρα. Η γιατρός του έδωσε ένα φάρμακο που προκαλεί εμετό, και στη συνέχεια έβγαλε με ταχυδακτυλουργικό τρόπο μια σαύρα από την τσάντα της, και του την έδειξε ως απόδειξη των λεγόμενων της: «Πράγματι, σου είχαν κάνει μάγια. Κοίτα τι βγήκε από μέσα σου!», του είπε η γιατρός.  Μετά από αυτό όλα τα συμπτώματα εξαφανίστηκαν και ο ασθενής έγινε καλά. Πρόκειται για μια χαρακτηριστική περίπτωση που δείχνει με ξεκάθαρο τρόπο ότι αρκεί κάποιος να πιστέψει ότι είναι άρρωστος για να αρρωστήσει και στην πραγματικότητα.

Τι ακριβώς είναι το nocebo;

Ο τρόπος που σκεφτόμαστε, αλλά και οι πεποιθήσεις μας δεν επηρεάζουν μόνο τη διάθεση μας, αλλά ακόμη και την κατάσταση της υγείας μας. Η δύναμη που διαθέτουν οι αρνητικές σκέψεις είναι ασύλληπτη, ενώ οι επιδράσεις τους είναι συχνά καταστροφικές. Φανταστείτε ότι ένα πρωί ξυπνάτε με την πίστη ότι όλα θα πάνε στραβά, τότε το πιο πιθανό είναι ότι θα επιβεβαιωθούν οι φόβοι σας. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με το φαινόμενο nocebo. Με άλλα λόγια πρόκειται για τη θεωρία σύμφωνα με την οποία παθαίνουμε αυτό που πιστεύουμε. Σύμφωνα με τους ειδικούς στο πλαίσιο αυτού του φαινομένου αυξάνονται τα επίπεδα της χολοκυστεϊνης, ενός νευροδιαβιβαστή που συμβάλλει στην πρόκληση της αίσθησης του πόνου και μας κάνει να νιώθουμε δυσάρεστα ή δυσφορία. Με αυτό το μηχανισμό εξηγούνται και τα δυσάρεστα συμπτώματα που μπορεί να νιώθει κάποιος που είναι υγιής, ενώ πιστεύει ακράδαντα ότι είναι άρρωστος.

Nocebo: όταν το μυαλό αρρωσταίνει το σώμα

Η αντιμετώπιση ενός σύνθετου φαινομένου

Οι ειδικοί μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του nocebo μέσω της ψυχοθεραπείας. Στην πραγματικότητα αυτό που κάνουν είναι να αναζητήσουν τα βαθύτερα αίτια του φαινομένου, τις αντιλήψεις και τις στρεβλωμένες πεποιθήσεις που έχουν χαραχθεί από καιρό στο μυαλό ενός ανθρώπου που αντιμετωπίζει την συγκεκριμένη κατάσταση. Με την κατάλληλη θεραπεία μπορεί κάποιος να απαλλαγεί από τα συμπτώματα που τον εμποδίζουν να ζήσει μια φυσιολογική ζωή. Είναι σημαντικό λοιπόν κάποιος που δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά μόνος του την κατάσταση να απευθυνθεί σε ειδικό. Ωστόσο πριν ξεκινήσετε ψυχοθεραπεία, πρέπει να γίνει έλεγχος από γιατρό της κατάστασης της υγείας σας και να εντοπιστούν ή να αποκλειστούν τυχόν χρόνια συμπτώματα που πραγματικά οφείλονται σε κάποια πάθηση ή σε παρενέργειες κάποιων φαρμάκων που ενδεχομένως λαμβάνετε. Υπάρχουν επίσης κάποια πρακτικές που μπορεί κανείς να υιοθετήσει για να αποφύγει τα δυσάρεστα συμπτώματα του nocebo. Μια από αυτές είναι να εκπαιδεύσετε τον εαυτό σας στη θετική και αισιόδοξη σκέψη, να μετριάσετε το άγχος με τεχνικές και να δείτε τη θετική πλευρά της ζωής. Ακόμη κάποιος που είναι επιρρεπής στο φαινόμενο nocebo καλό θα ήταν να ενημερωθεί από το γιατρό του για τις παρενέργειες και τον τρόπο λήψης της φαρμακευτικής αγωγής που ίσως λαμβάνει και να αποφεύγει να διαβάζει από μόνος του τη λίστα με τις ανεπιθύμητες ενέργειες των φαρμάκων.

Μπορεί να με αρρωστήσει το μυαλό μου;

Η απάντηση είναι ότι υπάρχει αυτό το ενδεχόμενο. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι οι ριζωμένες για χρόνια πεποιθήσεις και τα πρότυπα συμπεριφοράς μπορεί να θέτουν ορισμένα άτομα σε μεγαλύτερο κίνδυνο εκδήλωσης ορισμένων παθήσεων όπως π.χ. ο καρκίνος.  Ο θυμός, το άγχος, το αίσθημα ότι είμαστε αβοήθητοι ή μόνοι συγκαταλέγονται στους παραγοντες αυτούς. Από μια άλλη τώρα μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο Duke University Medical Center στις ΗΠΑ φάνηκε ότι η συναισθηματική μας κατάσταση μπορεί να επηρεάσει τον έλεγχο του διαβήτη.

Πηγή: www.pathfinder.gr

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Άνοια: Το ασυνήθιστο σύμπτωμα στον λαιμό που θα μπορούσε να είναι σημάδι

Γιώργος Newsitamea

Τι να κάνετε όταν ανακαλύπτετε πως το παιδί σας είναι εκφοβιστής…

Βογιατζής Ηλίας

Γιατί τσακωνόμαστε περισσότερο με αυτούς που αγαπάμε

Efi Nika