Τι είναι τελικά η αναπηρία και την φοβούνται οι άνθρωποι; Γιατί αποφεύγουν τους ανθρώπους με αναπηρία; Σε ανάλογα ερωτήματα θα προσπαθήσω να δώσω μια απάντηση σε αυτό το άρθρο, ώστε να καταρριφθούν οι αρνητικές ιδέες και σκέψεις.
Ξεκινάμε με το βασικό επιχείρημα που ισχύει για όλους μας: κάνεις δε θέλει να είναι άρρωστος και όλοι επιθυμούμε να έχουμε την υγεία μας. Είναι ξεκάθαρο πως εάν κάποιος δεν πάσχει από κάποια ψυχική ασθένεια, θέλει μόνο το καλό του. (τρελός άλλωστε θεωρείται αυτός που είναι ικανός να κάνει κακό στον εαυτό του και όχι στους άλλους). Άρα ακόμα και ο ψυχικά ασθενής, θέλει να θεραπευτεί και χρειάζεται τη βοήθεια μας.
Από εκεί και έπειτα έχουμε παράγοντες που δεν τους ελέγχουμε: “γεννήθηκα με κάποια αναπηρία, γεννήθηκα με κάποιο σοβαρό πρόβλημα υγείας ή οποιαδήποτε γενετική ανωμαλία.” Είτε τα παραπάνω αφορούν: παραμορφώσεις, ημιπληγία ή τετραπληγία, κώφωση ή τύφλωση, είτε ασθένειες που εκδηλωθήκαν στην πορεία της ζωής μας όπως αυτοάνοσα, δερματικές παθήσεις, μεσογειακή αναιμία, παθήσεις αναπνευστικού ή κυκλοφορικού συστήματος, νοσήματα του νευρικού συστήματος κ.α.
Ήδη με τα προαναφερόμενα μερικοί θα σταματήσουν από φόβο να διαβάζουν το άρθρο, λες και αν ενημερωθείς περί αναπηρίας ή την πλησιάσεις λίγο θα την κολλήσεις. Η άγνοια και ο φόβος οδηγούν στην αποφυγή της κάθε ανάλογης σκέψης….όμως η αναπηρία δεν μεταδίδεται και δεν κολλάει από άτομο σε άτομο!
Όλοι είμαστε εν δυνάμει ανάπηροι κατά τη διάρκεια της ζωής μας. Είτε σε προσωρινή κατάσταση (σπάσιμο κάποιου άκρου που απαιτεί χρήση βοηθήματος, σε κατάσταση εγκυμοσύνης, μυοσκελετικά ατυχήματα κ.α.) Για την περίοδο που χρειαζόμαστε τη βοήθεια να ανταπεξέλθουμε στην καθημερινότητα μας, είμαστε άτομα με ειδικές ανάγκες. Τα άτομα με αναπηρία (που λανθασμένα τα ονομάζουν άτομα με ειδικές ανάγκες), είναι μια άλλη ξεχωριστή κατηγορία. Είναι τα άτομα με τη μόνιμη αναπηρία είτε εκ γεννητής είτε επίκτητη. Μια διευκρίνηση της ορολογίας που στην Ελλάδα του 2016 ακόμα μπερδεύουμε!
Ο φόβος λοιπόν…αυτός ο φόβος που γεννήθηκε πολλά χρόνια πριν και καλλιεργήθηκε από τους προγονούς μας: “μη κάνεις παρέα με αυτό το παιδί κουτσαίνει, μη προσπαθείς να μιλήσεις στον τυφλό, είναι μουγκός αυτός άστον, δες μωρέ τον καημένο με το καροτσάκι….”
Με πόσες ανάλογες φράσεις μπορείτε να θυμηθείτε τους γονείς η τους παππούδες σας να χαρακτηρίζουν τον περίγυρο σας; Αυτή η άρνηση να πλησιάσεις την αναπηρία έχει να κάνει με τον εσωτερικό μας φόβο ότι μπορεί να πάθουμε το ίδιο αν την έχουμε κοντά μας. Ψυχολογικά μας κάνει να νιώθουμε καλυτέρα ότι σε εμάς δε θα τύχει γιατί απομακρύνουμε το κακό! Η ψευδαίσθηση ότι όσο απομακρύνεις ένα πρόβλημα, τόσο επιβεβαιώνεις ότι δεν θα πέσεις θύμα του. (να ξεκαθαρίσω ότι αναφέρομαι σε όσους θεωρούν πως είναι πρόβλημα η αναπηρία).
Μπορώ να δεχτώ το φόβο της αναπηρίας λόγω άγνοιας πριν από δεκάδες χρόνια σε μια Ελλάδα που κυριαρχούσε η έλλειψη μόρφωσης και ενημέρωσης. Αυτή ήταν η κοινωνία μας, έτσι μεγάλωσαν και γαλουχήθηκαν, δε μπορούμε να τους κατηγορήσουμε για την συμπεριφορά τους τότε(εκτός εάν ήταν επιτηδευμένη κακεντρέχεια). Στην εποχή μας όμως που αρκετοί από εμάς έχουμε έρθει κοντά με Αμεα, έχει λόγο να υφίσταται αυτός ο ρατσισμός;
Στο σχολείο είχαμε συμμαθητές με αμαξίδιο και δεν πάθαμε τίποτα. Στο πανεπιστήμιο συναντήσαμε συμφοιτητές με αναπηρία και κάναμε παρέα και φτιάξαμε δυνατές φιλίες. Στη καθημερινότητα μας, σε κάποια δημόσια υπηρεσία μας εξυπηρέτησε κάποιο Αμεα και μάλιστα έκανε καλύτερη δουλειά από τους συνάδελφους του γιατί εκτιμά περισσότερο τη θέση που έχει. Στο εργασιακό μας περιβάλλον μιλώντας με συνάδελφους θα μάθαμε για ασθένειες που έχουν που δεν επηρέασαν τη δική μας υγεία!
Όλα αυτά που παλιότερα θεωρούνταν ακραίες και ανεπιθύμητες καταστάσεις, έχουν γίνει σήμερα κομμάτι της καθημερινότητας μας. Και δεν την αλλάξαν, δεν μας αρρώστησαν, ίσα ίσα μας έκαναν καλύτερους ανθρώπους. Μάθαμε μέσα από την αναγνώριση της αναπηρίας, να μη θεωρούμε τίποτα δεδομένο και για πάντα, όπως η υγεία. Μάθαμε να ζούμε την κάθε μέρα πιο δυνατά γιατί κάνεις δε ξέρει τι τον περιμένει αύριο. Αυτό το περιβόητο αύριο και τα μεγάλα σχέδια για την επόμενη μέρα….έχουμε τη σιγουριά ότι όλα θα είναι ιδία κάθε μέρα στη ζωή μας!
Οι γονείς των γονιών μας το θεωρούσαν άσχημο θέαμα, τα μέσα ενημέρωσης παλιότερα(ακόμα και σήμερα αρκετές φορές δυστυχώς) παρουσιάζουν μόνο την άσχημη πλευρά της αναπηρίας. Οι κοινωνίες έχουν εξορίσει την αναπηρία σε ένα μικρό κομμάτι γης, μέσα στα σπίτια τους! Δεν είναι όμως αυτή η μόνη οπτική! Μέσα από τους ανθρώπους με αναπηρία μπορείς να μάθεις πολλά. Γίνεσαι καλύτερος άνθρωπος, βλέπεις πως παλεύει ο συνάνθρωπος σου για τα καθημερινά και παίρνεις κουράγιο να καταφέρεις και εσύ όσα αφήνεις ή νιώθεις ότι δε μπορείς να κάνεις!
Επιστρέφω στο βασικό μου επιχείρημα, ότι όλοι θέλουμε να είμαστε υγιής … σαφώς….είμαστε όμως πραγματικά; Πόσο υγιής είσαι όταν με κακεντρέχεια αποφεύγεις τους συνάνθρωπους σου λόγω αναπηρίας; Πόσο κάλος άνθρωπος είσαι όταν κοιτάς με οίκτο την αναπηρία; Πόσο ψυχικά ήρεμος κοιμάσαι τα βράδια όταν τα θεωρείς όλα δεδομένα και αποφεύγεις να δεις την αλήθεια; Είσαι υγιής όταν κλείνεσαι στην ασφάλεια και τη σιγουριά σου, έχοντας επιλέξει τους φίλους σου βάσει του πως δείχνουν και φαίνονται και όχι βάσει του χαρακτήρα τους;
Το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού είναι άτομα με αναπηρία, διάσημοι καλλιτέχνες, αθλητές και βραβευμένοι πρωταθλητές, επιστήμονες, ηθοποιοί και τραγουδιστές, απλοί καθημερινοί άνθρωποι που είναι γονείς σε πετυχημένες και αγαπημένες οικογένειες, οι γείτονες μας, οι συνάδελφοι μας. Ας σταματήσουμε να αποφεύγουμε αυτό το 10%, ας σταματήσει να υπάρχει αυτός ο διαχωρισμός και ας μείνει μόνο για τα στατιστικά στοιχεία. Ας είμαστε το 100% μιας κοινωνίας που δε φοβάται να μιλήσει για την αναπηρία, που επειδή σκέφτεται τι θα γίνει αύριο δεν την κάνει απαισιόδοξη αλλά ζωντανή!
Βογιατζής Ηλίας
Newsroom Aμεα