Κατάθλιψη στην εφηβεία – Πώς να την προλάβετε
Πώς να προλάβετε την κατάθλιψη
– Ο έφηβος τη μια στιγμή νιώθει παντοδύναμος και άτρωτος και την άλλη στιγμή «πέφτει η διάθεσή του στο μηδέν».
Μπορεί να αρχίσει λοιπόν να νιώθει «ανεπαρκής» ή κοινωνικά αδέξιος/α
– Αφήστε το παιδί να εκφράζει το πώς νιώθει και ρωτήστε το ποια είναι η άποψη του για τον εαυτό του αλλά και για τους φίλους του.
– Εξηγήστε του ότι κανένας δεν είναι «επαρκής» σε όλους τους τομείς και ότι ειδικά στην εφηβεία όλες και όλοι είναι ανεπαρκείς σε πολλές σφαίρες δραστηριότητας. Απλώς κάποιοι έφηβοι καλύπτουν τις ατέλειές τους προβάλλοντας (π.χ. στην παρέα) τις ατέλειες των άλλων.
– Συζητείστε με το παιδί σας τις ατέλειες των άλλων παιδιών της παρέας του χωρίς να τα κατηγορείτε, αλλά επισημαίνοντας τα σημεία «ανεπάρκειας» ώστε να αντιληφθεί όχι μόνον ότι κανείς δεν είναι τέλειος αλλά και ότι ειδικά στην εφηβεία όλοι φαίνονται ανεπαρκείς σε πάρα πολλους τομείς.
– Τονίστε ότι το «ικανός» και «επαρκής» έχουν πολύ διαφορετική διαβάθμιση στην εφηβεία –δεν πρέπει να συγκρίνει τον εαυτό του με ενήλικες.
– Η δυσκολία ή η αδυναμία του εφήβου να αλλάξει αντικείμενο αγάπης δηλαδή να περάσει από τους γονείς του σε ένα κορίτσι αν είναι αγόρι και σε ένα αγόρι αν είναι κορίτσι καθώς και η μη αναγνώριση του από τους άλλους, μπορεί να αποτελέσουν στοιχεία της έναρξης της απειλής της κατάθλιψης. Εξηγήστε στο παιδί από νωρίς ότι οι ανθρώπινες σχέσεις και τα μεταβατικά στάδια στην εφηβεία είναι πιο δύσκολα από όσο για τους ενηλίκους
– Προσανατολίστε τον έφηβό σας διακριτικά σε τομείς στους οποίους έχει καλές επιδόσεις ώστε να αυξηθεί η αυτοεκτίμησή του.
– Τα σοβαρά οικονομικά ή κοινωνικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η οικογένεια και επιδρούν στο τρόπο ζωής του εφήβου σε σημαντικό βαθμό, μπορεί να τον επηρεάζουν βαθύτερα από όσο εσάς. Γι αυτό πρέπει να είστε εξαιρετικά προσεκτικοί στη διαχείρισή τους.
– Βοηθήστε τον έφηβό σας να είναι κοινωνικά αποδεκτός. Για το παιδί έχει μεγάλη σημασία να είναι αποδεκτό από τους συνομηλίκους του –στο σχολείο, στη γειτονιά ή στους αθλητικούς ομίλους, στο ωδείο και γενικά όπου συμμετέχει.
– Αν δίνετε στο παιδί την εικόνα ότι ως γονείς νιώθετε αβοήθητοι, προσπαθήστε όσο μπορείτε να ελέγξετε τη συμπεριφορά σας. Το παιδί δεν πρέπει να ζει σε ένα περιβάλλον όπου κυριαρχεί η απελπισία.
– Μάθετε το παιδί σας από μικρό να αναγνωρίζει τα συναισθήματά του αλλά και των άλλων. Έχει σημασία να ξέρει τι το εκνευρίζει και να βρίσκει τρόπους να το χειρίζεται. Ακόμα κι αν δεν μπορεί να το χειριστεί, πρέπει πάντως να το αναγνωρίζει και να προσπαθεί να το ελέγξει. Το παιδί π.χ. δεν θα παρουσιάσει κατάθλιψη από ένα κακότροπο συμμαθητή που το ενοχλεί, αλλά μπορεί να την παρουσιάσει αν συστηματικά αρνείται να εκδηλώσει το δικό του θυμό του ή να διεκδικήσει τα δικαιώματά του και να «βάλει στη θέση του» εκείνους που το προσβάλλουν.
– Συνηθίστε το παιδί από μικρό σε μια θετική ρουτίνα. Να πλένεται κάθε μέρα, να τακτοποιεί το δωμάτιό του κάθε μέρα, να αθλείται κ.λπ. Η ρουτίνα βοηθά πολύ και σε φάσεις κατάθλιψης, γιατί ο έφηβος έχει συνηθίσει σε κάποιους ρυθμούς έστω και μηχανικά και έτσι δεν εγκαταλείπει εύκολα την βασική φροντίδα του εαυτού του.
– Ενθαρρύνετε τον έφηβο να αθλείται, γιατί η άσκηση έχει πολύ θετική επίδραση στην ψυχική διάθεση.
Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος