Είναι ανάπηρος ο παχύσαρκος ; Η απίστευτη υπόθεση που δίχασε το Δικαστήριο της ΕΕ
Ο Δανός Karsten Kaltfot διαμαρτύρεται ότι απολύθηκε επειδή είναι 160 κιλά και καταγγέλλει διακρίσεις – Είναι όμως αναπηρία η παχυσαρκία του και άρα πρέπει να προστατευθεί ο παιδοκόμος διατηρώντας τη δουλειά του; – Την απάντηση θα δώσει πρωτοδικείο της Δανίας .
Κατά συνέπεια δεν προστατεύεται απόλυτα από την απόλυση ο παχύσαρκος εργαζόμενος.
Ωστόσο, εάν η παχυσαρκία είναι τέτοιου βαθμού, ώστε να «παρακωλύει την πλήρη και αποτελεσματική συμμετοχή του εργαζόμενου στην εργασία του», τότε εμπίπτει στην έννοια της αναπηρίας. Οπότε τότε ο εργαζόμενος προστατεύεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία περί της ίσης μεταχείρισης στην απασχόληση, η οποία δεν επιτρέπει τις διακρίσεις στην εργασία.
Αυτό είναι το «δια ταύτα» του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Δ.Ε.Ε.) το οποίο στην συνέχεια παρέπεμψε το ζήτημα στον Δανό Πρωτοδίκη ώστε αυτός πλέον να αποφανθεί, σύμφωνα με την δανικό εργατικό δίκαιο, για την νομιμότητα ή μη της απόλυσης παχύσαρκου παιδοκόμου που έγινε από τον Δήμο Billund (Μπίλουντ) της Κεντρικής Γιουτλάνδης.
Τον Νοεμβρίου του 1996 ο Karsten Kaltoft προσελήφθη από το Δήμο Billund της Βόρειας Δανίας με σύμβαση αορίστου χρόνου ως παιδοκόμος, προκειμένου να φυλάσσει τέσσερα παιδιά στο σπίτι του.
Μετά από 15 χρόνια απασχόλησης στον Δήμο ο κ. Kaltoft απολύθηκε για οικονομικούς λόγους, ενώ εκδηλώθηκαν σοβαρές υπόνοιες ότι ο πραγματικός λόγος της απόλυσης του ήταν η παχυσαρκία του.
Πράγματι, ο κ. Kaltoft είναι 160 κιλά και ο Δείκτης Μάζας Σώματος (Δ.Μ.Σ.) είναι 54, την στιγμή που σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, η υγιής τιμή του δείκτη αυτού είναι μεταξύ 18,5 και 25. Ο Δ.Μ.Σ. υπολογίζεται, διαιρώντας το βάρος (σε κιλά) με το τετράγωνο του ύψους σε μέτρα (kg/m^2).
O κ. Kaltoft προσπάθησε να χάσει βάρος και ο εργοδότης Δήμος –στο πλαίσιο της πολιτικής του όσον αφορά την υγεία– του παρέσχε οικονομική ενίσχυση μεταξύ Ιανουαρίου 2008 και Ιανουαρίου 2009, προκειμένου να συμμετάσχει σε μαθήματα γυμναστικής και σε άλλες δραστηριότητες σωματικής άσκησης.
Ναι μεν έχασε το διάστημα εκείνο βάρος, αλλά στη συνέχεια, με την πάροδο του χρόνου, το ανέκτησε και πάλι. Κάτι ανάλογο είχε συμβεί και προ του 2008, όταν είχε κάνει παρόμοιες απόπειρες να χάσει κιλά.
Τον Μάρτιο του 2010 ο κ. Kaltoft επέστρεψε στην εργασία του μετά από άδεια ενός έτους που είχε πάρει για οικογενειακούς λόγους.
Από τότε που επέστρεψε στη εργασία του δέχθηκε επανειλημμένες αιφνιδιαστικές επισκέψεις από την προϊσταμένη των παιδοκόμων, η οποία ήθελε να ενημερωθεί για την απώλεια του βάρους του. Κατά τις επισκέψεις αυτές, η προϊσταμένη διαπίστωσε ότι το βάρος του κ. Kaltoft είχε μείνει σχεδόν αμετάβλητο.
Στη συνέχεια, όταν η προϊσταμένη κλήθηκε να προτείνει έναν παιδοκόμο που έπρεπε να απολυθεί, λόγω της μείωσης του αριθμού των παιδιών που ήταν προς φύλαξη, εκείνη υπέδειξε τον κ. Kaltoft.
Την 1η Νοεμβρίου 2010 ο κ. Kaltoft ενημερώθηκε τηλεφωνικώς ότι ο Δήμος σκόπευε να προβεί στην απόλυσή του, οπότε κινήθηκε η προβλεπόμενη διαδικασία κατά την δανική εργατική νομοθεσία. Ο εν λόγω παιδοκόμος τόνισε εγγράφως στον Δήμο ότι η αιτία της απόλυσής του είναι η παχυσαρκία, και όχι η μείωση των παιδιών και τα οικονομικά προβλήματα, όπως προέβαλε ο Δήμος.
Ωστόσο, και οι δύο πλευρές (Δήμος και εργαζόμενος) δεν αμφισβήτησαν ότι κατά τη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε εν όψει της απόλυσης, με την παρουσία και του εκπροσώπου του προσωπικού, έγινε μεν αναφορά στην παχυσαρκία του κ.Kaltoft, αλλά χωρίς να διευκρινίζεται εάν ήταν κάτι το οποίο ελήφθη υπόψη για την απόλυσή του. Πάντως, από τον Δήμο δεν δόθηκε καμία επίσημη διευκρίνιση στον παιδοκόμο για τους λόγους της απόλυσής του.
Το εργατικό σωματείο στο οποίο ήταν εγγεγραμμένος ο κ. Kaltoft προσέφυγε στο Πρωτοδικείο της Kolding, υποστηρίζοντας ότι το εν λόγω μέλος του, όταν απολύθηκε, έπεσε θύμα δυσμενούς διακρίσεως λόγω παχυσαρκίας και ότι έπρεπε να του επιδικασθεί αποζημίωση για τη διάκριση αυτή.
Τα Δανικό Πρωτοδικείο, πριν αποφασίσει για την εργασιακή τύχη του παιδοκόμου, απέστειλε προδικαστικά ερωτήματα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μεταξύ των ερωτημάτων ήταν εάν η απόλυση του κ. Kaltoft, ο οποίος είναι παχύσαρκος, αποτελεί δυσμενή διάκριση και εάν η παχυσαρκία μπορεί να θεωρηθεί περίπτωση αναπηρίας, η οποία εμπίπτει στην προστατευτική ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Κατ’ αρχάς το Δ.Ε.Ε. αποφάνθηκε ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία δεν κατοχυρώνει γενική αρχή περί απαγορεύσεως των δυσμενών διακρίσεων των εργαζομένων στην απασχόληση και την εργασία λόγω αυτής καθ’ εαυτήν της παχυσαρκίας.
Παράλληλα, οι ευρωδικαστές υπογραμμίζουν ότι η νομοθεσία της Ε.Ε. για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία έχει την έννοια ότι η παχυσαρκία εργαζομένου συνιστά «αναπηρία» όταν αυτή είναι σε τέτοιο σημείο, ώστε να επιφέρει μειονεκτικότητα η οποία μπορεί να παρακωλύσει την πλήρη συμμετοχή του εργαζομένου στον επαγγελματικό βίο σε ισότιμη βάση με τους υπόλοιπους εργαζομένους. Το Δ.Ε.Ε. ξεκαθαρίζει ότι κατά την ευρωπαϊκή νομοθεσία (οδηγία 2000/78) αυτό δεν εξαρτάται από το κατά πόσον ένα πρόσωπο συνέβαλε στην επέλευση της αναπηρίας του ή όχι.
Κατόπιν αυτών, το Δ.Ε.Ε. παρέπεμψε την υπόθεση στο Πρωτοδικείο της Kolding, ώστε αυτό να ερευνήσει περεταίρω κατά πόσον ο κ. Kaltoft εμπίπτει, λόγω της παχυσαρκίας του, στους προστατευτικούς κανόνες του εργατικού δικαίου και έως ποίου σημείου.