Η κοινωνία απέναντι στα ΑΜΕΑ .. μια προσωπική εμπειρία
Ο Γ. αναφέρει την προσωπική του εμπειρία: Πολλοί από τους συνανθρώπους μου, δεν εννοούν να επικοινωνήσουν κατευθείαν μ’ εμένα, αλλά προτιμούν να μιλούν σε μένα ή για μένα μέσω άλλων ανθρώπων. Δηλαδή επικοινωνούν δύο ‘άσχετοι για λογαριασμό ενός τρίτου, που παρευρίσκεται στην κουβέντα που γίνεται γ’ αυτόν. Τα άτομα αυτά νιώθουν ότι εξαρτώνται πλήρως από τους συνοδούς τους κάτι που αν δεν χειριστεί σωστά μπορεί να τους δημιουργεί ανημπόρια και έντονη θλίψη.
Είναι πραγματικότητα ότι πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται στο πως να φερθούν σε ένα άτομο με αναπηρία ΑΜΕΑ. Η αβεβαιότητα, η αστάθεια, αδιακρισία, αλλά και η αμηχανία που χαρακτηρίζει συχνά την συμπεριφορά τους μπορεί να αποδοθεί στην έλλειψη εμπειρίας όσον αφορά στην επικοινωνία και στην επαφή με τους ανάπηρους επειδή ακριβώς η συμμετοχή των τελευταίων στην ζωή της κοινότητας εξακολουθεί να είναι περιορισμένη (Πολυχρονοπούλου Σ.).
Σήμερα παρατηρώντας τους ανθρώπους μπορεί πολύ εύκολα κάποιος να διαπιστώσει ότι ένα μεγάλο μέρος των πολιτών προσπαθούν και με διακριτικό τρόπο να είναι δίπλα στα άτομα με αναπηρία – ΑΜΕΑ , αλλά όμως ακόμη είναι μόνο μία μερίδα ατόμων αυτή. Έρευνα που βασίστηκε σε συνέντευξη αναπήρων αποκαλύπτει τέσσερις τρόπους με τους οποίους οι πολίτες παραβιάζουν τα δικαιώματα των ΑΜΕΑ (N. Weinberg, 1982)
Παρατεταμένο κοίταγμα
Αδιάκριτες ερωτήσεις
Αυτόκλητη βοήθεια
Ταπείνωση σε δημόσιους χώρους
Αδιάκριτες ερωτήσεις:
Ποιος σε πλένει;
Έχεις φίλο/η;
Μπορείς να κάνεις παιδιά;
Σου άφησαν οι γονείς σου καμιά περιουσία;
Παίρνεις χρήματα από την πρόνοια;
Είσαι τελείως τυφλός;
Γεννήθηκες έτσι ή σου συνέβη κάτι μετά;
Έχεις και άλλη αναπηρία;
Μήπως έφταιξαν οι γονείς σου; κα.
ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΜΕ ΑΜΕΑ
Το πρόβλημα εμφανίζεται έντονα στην ελληνική πραγματικότητα στο βαθμό που το εκπαιδευτικό σύστημα δεν ανταποκρίνεται ικανοποιητικά στις ανάγκες του παιδιού για την ανάπτυξη των ικανοτήτων του και για ανεξαρτητοποίηση. Συνήθη προβλήματα που επισημαίνονται από τους γονείς παιδιών με ειδικές ανάγκες είναι:
1)Εάν το παιδί θα φοιτήσει ή όχι στην ειδική εκπαίδευση και σε ποια κριτήρια θα στηρίξουν αυτή την απόφαση.
2)Οι δυσκολίες πρόσβασης των παιδιών στο ειδικό σχολείο λόγω μεγάλης απόστασης ή έλλειψης μέσων μετακίνησης και
3)η απογοήτευση που δοκιμάζουν οι γονείς και τα παιδιά με ειδικές ανάγκες από τους γονείς παιδιών των συστεγαζόμενων κανονικών σχολείων (Ματινοπούλου, 1990).
Βασικό αίτημα της ειδικής αγωγής σήμερα είναι η ανάπτυξη μιας συνεργατικής σχέσης ανάμεσα στο σχολείο και την οικογένεια. Όταν αναφερόμαστε σε σχέση συνεργασίας, εννοούμε το μοίρασμα και την ισοδυναμία εξειδικευμένων γνώσεων και εμπειριών ανάμεσα σε γονείς, ειδικούς και δασκάλους.
Τα χαρακτηριστικά αυτού του είδους συνεργατικής σχέσης εμπεριέχουν:
– ενεργή συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων και στην εφαρμογή από όλα τα μέλη,
– ισοδυναμία και ισότητα ρόλων,
– αποδοχή και συνεισφορά σε όλες τις υπηρεσίες,
– μοίρασμα ευθυνών, αρμοδιοτήτων και δικαιωμάτων.
Μία παραγωγική σχέση μεταξύ γονέων και εκπαιδευτικών παρέχει στο παιδί με ειδικές ανάγκες:
– μεγαλύτερη συνέπεια και σταθερότητα στους δύο πιο σημαντικούς χώρους, στους οποίους ζει και αναπτύσσεται: σχολείο – σπίτι,
– συναισθηματική ασφάλεια και σταθερότητα εκ μέρους των σημαντικών άλλων,
– αυξημένες ευκαιρίες για μάθηση, οι οποίες ξεκινούν στο σχολείο και ολοκληρώνονται στο σπίτι,
– πρόσβαση σε περισσότερες πηγές και υπηρεσίες.
Η συνεργασία μεταξύ γονέων και εκπαιδευτικών αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της σχολικής πρακτικής. Τα βασικά οφέλη που αποκομίζει ο εκπαιδευτικός από τη συνεργασία του με τους γονείς είναι:
– μεγαλύτερη κατανόηση των αναγκών του παιδιού, αλλά και των αναγκών και επιθυμιών των γονέων,
– συλλογή πληροφοριών που βοηθούν στην καλύτερη προσαρμογή του προγράμματος στις ιδιαίτερες ανάγκες του μαθητή,
– πρόσβαση σε μια ευρεία κλίμακα κοινωνικών ενισχυτών, που παρέχονται από τους γονείς,
– αύξηση των ευκαιριών για ενίσχυση κατάλληλων συμπεριφορών του παιδιού μέσα και έξω από το σχολείο,
– στήριξη του εκπαιδευτικού έργου από τους ίδιους τους γονείς (Πολυχρονοπούλου, 2004).
Τα οφέλη που αποκομίζει η οικογένεια είναι:
– ενημέρωση και πληροφόρηση για την πορεία του παιδιού με ειδικές ανάγκες,
– συμβουλευτική και ψυχολογική στήριξη,
– πρακτική βοήθεια που θα βοηθήσει ουσιαστικά και πρακτικά το παιδί με ειδικές ανάγκες. (Τσιμπιδάκη Α.)