Newsitamea.gr
AMEA news ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΖΩΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΗΡΙΑ

ΑμεΑ δε σημαίνει «λιγότερο άνθρωπος»

Ακολουθήστε μας στο GOOGLE NEWS και FACEBOOK

handicapped

ΑμεΑ δε σημαίνει «λιγότερο άνθρωπος»

Ένα από τα θέματα που έχουν λάβει λιγότερη ή καθόλου προβολή από τα ΜΜΕ στα πλαίσια των επιπτώσεων της κρίσης είναι η τύχη των Ατόμων με Αναπηρία (ή όπως λένε, λανθασμένα, οι περισσότεροι, των Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες) ειδικά όσων αδυνατούν να “αυτοεξυπηρετηθούν” και αναγκάζονται να ζουν έγκλειστοι σε ιδρύματα, που το newspeak αναφέρει ως “ξενώνες φιλοξενίας”.

Ας βάλουμε όμως σε μια σειρά τα θέματα. Αρχικά ο σωστός προσδιορισμός είναι Άτομα με Αναπηρία, δεν είναι ρατσιστικός, δεν είναι επικριτικός αλλά περιγράφει μια ιδιαίτερη κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο άνθρωπος αυτός, πάσχει δηλαδή από κάποια αναπηρία, σωματική, νευρολογική ή εγκεφαλική που τον καθιστά μη λειτουργικό, μη αυτοεξυπηρετούμενο ή ανίκανο να κινηθεί. Αντιθέτως, ο -υποτίθεται- comme il faut όρος “άτομα με ειδικές ανάγκες” είναι βαθύτατα ρατσιστικός όρος που καθιστά τους ανάπηρους ανθρώπους με διαφορετικές ανάγκες, άρα σε τελική ανάλυση μη ανθρώπους. Όλοι οι άνθρωποι έχουν τις ίδιες ανάγκες, δεν έχουν όμως την ίδια δυνατότητα να εξυπηρετήσουν ή να υλοποιήσουν τις ανάγκες αυτές. Επί παραδείγματι, ένας άνθρωπος με εγκεφαλική παράλυση έχει την ανάγκη να τραφεί όπως όλοι, ομοίως έχει την ανάγκη να πάει στην τουαλέτα όπως όλοι, αλλά δεν μπορεί να εξυπηρετήσει τις ανάγκες αυτές χωρίς τη βοήθεια άλλων, όπως κάνουν όλοι. Το άτομο με αναπηρία, ανεξάρτητα με τη φύση της, έχει την ανάγκη υποστήριξης από ομάδα ειδικών θεραπευτών και νοσηλευτικού προσωπικού, αναλόγως της μορφής της αναπηρίας του.

disability

Το υποστηρικτικό πλαίσιο

Στα πλαίσια του κράτους πρόνοιας είχαν δημιουργηθεί, σε καλύτερες εποχές, ένα πλήθος Ειδικών Σχολείων και αρκετοί ξενώνες φιλοξενίας που κατ´ αποκλειστικότητα ή συνεργικά υποστήριζαν τα άτομα με αναπηρία.

 

Το υποστηρικτικό πλαίσιο που κατά κανόνα λαμβάνει ένα ΑμεΑ, αναλόγως του βαθμού αναπηρίας διαχωρίζεται σε τρεις γενικές κατηγορίες:

 

α) τα παιδιά που κρίνονται σχετικώς λειτουργικά στέλνονται σε γενικό σχολείο με κάποιον επαγγελματία ειδικής αγωγής που λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος μεταξύ του παιδιού και της τάξης του, φροντίζει να προσαρμόζει το πρόγραμμά του σχολείου στις ανάγκες του παιδιού και έχει ελάχιστα συμβουλευτικό ρόλο στο εκπαιδευτικό προσωπικό, μόνο σε θέματα που αφορούν το υπό ένταξη παιδί. Καθώς το ελληνικό δημόσιο σχολείο δεν έχει ούτε επαρκώς εκπαιδευμένο προσωπικό, ούτε προβλέπει υποστηρικτικό προσωπικό ειδικής αγωγής (ψυχολόγους, λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές κλπ) έχει δημιουργηθεί ένα παράπλευρο δίκτυο ιδιωτικών κέντρων που παρέχουν το απαιτούμενο πλαίσιο στήριξης τόσο στο άτομο με αναπηρία όσο και στην οικογένειά του, φυσικά με το αζημίωτο. Στις εποχές πριν την κρίση, η κρατική πρόνοια κάλυπτε σε μεγάλο βαθμό τόσο την ένταξη όσο και τις απαιτούμενες συνεδρίες με ειδικό επιστημονικό προσωπικό.

 

Το πρόβλημα που προκύπτει είναι διπλό: αφενός το γεγονός πως το ελληνικό κράτος δεν έχει μεριμνήσει για την επαρκή στελέχωση των δημοσίων σχολείων με ειδικό επιστημονικό προσωπικό προκειμένου όχι μόνο να αναλάβει τα περιστατικά που αφορούν ειδική αγωγή, αντί ένταξης, αλλά και να εκπαιδεύσουν το προσωπικό γενικής εκπαίδευσης προκειμένου να μπορεί να αντιμετωπίσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο θέματα που προκύπτουν κατά την ενσωμάτωση παιδιών ειδικής στη γενική εκπαίδευση. Αφετέρου δε οι επαγγελματίες που δρουν σε αυτό το πλαίσιο πληρώνονται με ελάχιστα ποσά ενώ καλούνται να βγάλουν εις πέρας ένα πολύ δύσκολο έργο (Ενδεικτικές τιμές που “παίζουν” είναι γύρω στα 3-5 ευρώ την ώρα καθαρά)

 

β) τα παιδιά που έχουν σοβαρότερες παθήσεις όπως αυτισμό, νοητική υστέρηση, σύνδρομο down κλπ συνήθως εντάσσονται σε “ειδικά σχολεία” τα οποία είναι γνωστά και ως “σχολεία στάθμευσης”, θεωρητικά πρόκειται για σχολεία που έχουν ειδικευμένο προσωπικό προκειμένου να παρέχουν ειδικά προγράμματα εκπαίδευσης σε παιδιά ή/και ενήλικες που αδυνατούν να παρακολουθήσουν το πρόγραμμα ενός σχολείου γενικής εκπαίδευσης (Καθώς δεν είναι επί του παρόντος θέματος, δεν υπάρχει λόγος να γίνει αναφορά στο διάλογο για το κατά πόσο ο θεσμός αυτός ιδρυματοποιεί και αποβάλει κάθε κοινωνικότητα από τα άτομα που εντάσσονται σε αυτά, αυτό είναι θέμα που καλό είναι να απασχολήσει τους απολύτως ειδικούς επί του θέματος). Ο χαρακτηρισμός τους ως σχολεία στάθμευσης αφορά σε κάθε περίπτωση όχι την ανεπάρκεια του προσωπικού σε ποιοτικά χαρακτηριστικά αλλά κυρίως σε έλλειψη προσωπικού. Φανταστείτε τι έργο μπορεί να επιτελέσει, πέρα από αυτό του φύλακα, ένας επαγγελματίας ειδικής αγωγής όταν έχει να φροντίσει πρώτα για τη σωματική ακεραιότητα και την ασφάλεια 8-10 (!) παιδιών που έχει υπ´ ευθύνη του. Το έργο αυτό γίνεται ακόμη δυσκολότερο όταν δεν υπάρχει πρόβλεψη να γίνει μια σχετική ταξινόμηση και διαχωρισμός των μαθητών αναλόγως της πάθησης και της βαρύτητάς της. Το αποτέλεσμα είναι τα παιδιά όντως να ιδρυματοποιούνται και να μην τους δίνεται η δυνατότητα ενός κατά το δυνατόν στοχευμένου προγράμματος, το οποίο θα μπορούσε να εξελίξει τις δεξιότητες τους και να βελτιώσει κατά πολύ την καθημερινότητα τόσο τη δική τους όσο και της οικογένειάς τους.

 

γ) όσα άτομα έχουν πολύ σοβαρές παθήσεις συνήθως ζουν σε “ξενώνες φιλοξενίας” σε συνθήκες απόλυτης ιδρυματοποίησης. Κατ´ αρχάς, εξ´ όσων γνωρίζω, δεν υπάρχουν δημόσιοι και δωρεάν “ξενώνες” άρα η μόνη επιλογή, σε μια χώρα που το κράτος πρόνοιας είναι ουσιαστικά ανύπαρκτο σε θέματα ΑΜΕΑ, είναι τα ιδιωτικά ιδρύματα “μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα” τα οποία δρουν υπό την ομπρέλα του Υπουργείου Υγείας. Επιπλέον το μόνιμο προσωπικό των περισσοτέρων αφορά μόνο νοσοκομειακό και νοσηλευτικό προσιτό το οποίο, όσο εξειδικευμένο κι αν είναι, δεν μπορεί να ανταπεξέλθει σε θέματα που δεν εμπίπτουν στις αρμοδιότητες του, πολύ περισσότερο χωρίς την επίβλεψη και τις οδηγίες κάποιου ειδικού θεραπευτή ψυχολόγου ή επαγγελματία ειδικής αγωγής. Ακόμη και στις περιπτώσεις που υπάρχει ο ειδικός όμως ο ρόλος του περιορίζεται μόνο στη λειτουργία του ως θεραπευτή και όχι ως συντονιστή θεραπευτικής προσέγγισης όλου του προσωπικού, δημιουργώντας το λογικό πρόβλημα: αντί να υπάρχει μια συστηματική και σφαιρική θεραπεία του ατόμου, αυτή να περιορίζεται στις λίγες ώρες συνεδρίας που έχει με τον ειδικό θεραπευτή.

 

Σε τελική ανάλυση ανεξάρτητα με το αν διαφωνεί ή συμφωνεί κανείς με τη διαδικασία που ακολουθείται για την εκπαίδευση των ΑΜΕΑ, και παρά τις όποιες διαφωνίες εκφράζονται για καλύτερα μοντέλα “ένταξης” σε άλλες δυτικές χώρες, το σύστημα είναι αυτό που είναι. Εφόσον η αλλαγή αν και ότε αποφασιστεί θα αργήσει να εφαρμοστεί, πρέπει να γίνουν πράγματα άμεσα. Να θεσμοθετηθούν προνοιακά πλαίσια στήριξης των οικογενειών, να δοθεί συντονιστικός ρόλος, και όχι απλά θεραπευτικός, στους καταρτισμένους επαγγελματίες οι οποίοι πρέπει να αμείβονται ανθρώπινα, αναλόγως του έργου τους και όχι με μισθούς πείνας.

 

 

Μετά το σχολείο τι;

 

Ένα τεράστιο πρόβλημα που αναφέρεται από όλους τους ενασχολούμενους με τα ΑμεΑ είναι πως δεν υπάρχει καμία σοβαρή υποστηρικτική δομή για όσους ξεπερνούν το 22ο έτος της ηλικίας τους και πλέον δεν μπορούν (με βάση τον ισχύοντα νόμο) να συνεχίσουν να παρακολουθούν το πρόγραμμα των Ειδικών Σχολείων. Μεγαλώνοντας δε ένα ΑμεΑ, ο μονόδρομος είναι ο εγκλεισμός του σε κάποιο ξενώνα φιλοξενίας και το αναπόφευκτο αποτέλεσμα της ραγδαίας οπισθοδρόμησης της ικανότητας του ατόμου να αυτοεξυπηρετείται, καθώς και η σταδιακή αποδόμηση κάθε δεξιότητας που με πολύ κόπο του ίδιου αλλά και των ειδικών είχε καταφέρει να αναπτύξει.

 

 

Εν απουσία υστερόγραφου

Εννοείται πως όσοι εκ των προαναφερθέντων επαγγελματιών δεν εντάσσονται σε κάποιο πρόγραμμα χρηματοδότησης της ΕΕ, εργάζονται, στη συντριπτική πλειοψηφία τους, ως μισθωτοί αλλά με δελτίο παροχής υπηρεσιών και μάλιστα αναγκάζονται κατά κανόνα από τους εργοδότες τους να “κόβουν” αποδείξεις όχι στο φορέα που τους απασχολεί, αλλά (για ευνόητους λόγους) σε γονείς ή συγγενείς ΑΜΕΑ πολλές φορές υπό την απειλή της ανεργίας…

 

*Ο Μανώλης Καλογερόπουλος είναι Διεθνολόγος www.matrix24.gr

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Δασκάλα έγινε δότρια και έσωσε τη ζωή ενός 2χρονου αγοριού…

Efi Nika

Γι’αυτό το είπε τώρα: Η αλήθεια πίσω από την ανακοίνωση της Κέιτ Μίντλετον για τον καρκίνο και ο σοβαρός λόγος

Efi Nika

ΕΣΑμεΑ: Συνεχίζεται ο αποκλεισμός των ατόμων με αναπηρία από το «Τουρισμός για όλους»

Efi Nika