Η ασθένεια που κανείς ακόμα δε γνωρίζει τα ακριβή αίτια που την προκαλούν. Που επηρεάζει περισσότερο τις γυναίκες και τους κατοίκους χωρών που είναι μακριά από τον Ισημερινό αν και υπάρχουν εξαιρέσεις. Στα 2,5 εκατομμύρια υπολογίζονται οι ασθενείς και με αυξητική τάση όμως υπάρχει εξήγηση για αυτό όπως θα διαβάσετε παρακάτω. Η Ευρώπη είναι από τις ηπείρους που πλήττονται περισσότερο με 80 ασθενείς ανά 100.000 ενώ αντίστοιχα στην Αμερική είναι στα 8,3 τα κρούσματα, 2,8 στη Νοτιοανατολική Ασία και 0,5 στην Αφρική!
Δυστυχώς όπως με πολλές ασθένειες που δόθηκε έμφαση τις τελευταίες δεκαετίες και ας γνωρίζουμε για αυτή από 1868(ο Γάλλος νευρολόγος Jean-Martin Charcot ήταν ο πρώτος που αναγνώρισε την σκλήρυνση κατά πλάκας ως ξεχωριστή ασθένεια), γεννήθηκαν και πολλοί μύθοι που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Με αφορμή την Παγκόσμια ημέρα σκλήρυνσης κατά πλάκας στις 31 Μαΐου, θα διαλευκάνουμε 10 μύθους για την ασθένεια που την καθιστούν τόσο τρομακτική στο άκουσμα της και μόνο! Είναι όμως τελικά ή πρέπει να την αντιμετωπίσουμε σαν μια ακόμα χρόνια ασθένεια;
- Είναι η Πολλαπλή Σκλήρυνση μια πρόγνωση θανάτου;
Όχι δεν είναι. Το προσδόκιμο ζωής είναι κανονικό ή κοντά στο φυσιολογικό. Παρόλα αυτά είναι μια ισόβια κατάσταση καθώς δεν υπάρχει θεραπεία. Είναι διαθέσιμες πολλές φαρμακευτικές αγωγές που καθυστερούν την Π.Σ. και μειώνουν τα συμπτώματα. Πολλοί άνθρωποι με Π.Σ. ζουν ενεργά τη ζωή τους και την αντιμετωπίζουν ως μια χρόνια ασθένεια που μπορούν να διαχειριστούν. Υπάρχει ένα μικρό ποσοστό ασθενών που υποφέρουν από την πιο δριμύ κατάσταση της ασθένειας και θα αντιμετωπίσουν το θάνατο λόγω των επερχόμενων επιπλοκών.
- Θα χρειαστώ αμαξίδιο
Οι περισσότεροι ασθενείς δε θα το χρειαστούν ούτε το αμαξίδιο είτε κάποιο άλλο βοήθημα. Μεγάλο ποσοστό ασθενών μετά τη διάγνωση θεωρούν δεδομένο ότι σε 5 χρόνια θα βρίσκονται σε αμαξίδιο όμως είναι λάθος. Χάρη στην έγκαιρη διάγνωση και τις εξελισσόμενες αγωγές, δε θα μπορείς να καταλάβεις ότι κάποιος πάσχει από Π.Σ.
- Η Π.Σ. έχει την ίδια εξέλιξη για όλους
Δεν είναι η δική σου Π.Σ. ίδια με του γείτονα, του φίλου σου ή της μητέρας σου. Η αλήθεια είναι πως 2 ξεχωριστές υποθέσεις σκλήρυνσης δεν είναι όμοιες. Μερικοί έχουν ένα ήπιο μούδιασμα στα άκρα μια φορά στη ζωή τους και άλλοι μπορεί να αναπτύξουν έντονη παράλυση ή απώλεια όρασης. Η πορεία της ασθένειας είναι συχνά απρόβλεπτη. Δεν μπορείς καν να συγκριθείς με ένα μέλος της οικογένειας σου που έχει ήδη Π.Σ. και να σκεφτείς ότι ¨έτσι θα συμπεριφερθεί η ασθένεια και σε μένα¨.
- Μόνο οι μεγάλοι σε ηλικία προσβάλλονται από Π.Σ.
Το γεγονός είναι πως δεν είναι μια ασθένεια ηλικιακή. Οι περισσότεροι έχουν διαγνωστεί μεταξύ της ηλικίας 20-50. Έχουν βρεθεί όμως και μικρά παιδιά, έφηβοι ακόμα και γηραιότεροι που ανέπτυξαν την ασθένεια. Κάθε εβδομάδα διαγιγνώσκονται 200 άτομα μόνο στην Αμερική.
- Η Π.Σ. βρίσκεται σε αύξηση.
Οι ερευνητές δεν μπορούν να είναι σίγουροι για αυτό. Ίσως γινόμαστε καλύτεροι στο να διαγνώσουμε την ασθένεια και στο παρελθόν να υπάρχουν περιπτώσεις που δεν την είχαμε ανακαλύψει στον ασθενή πριν την άφιξη του αξονικού τομογράφου. Η διαφορά μεταξύ γυναικών και ανδρών μεγαλώνει δραματικά καθώς μέχρι τώρα η συχνότητα ήταν 2 γυναίκες προς έναν άνδρα και με σημερινά δεδομένα αγγίζει τις 4 γυναίκες προς 1 άνδρα.
- Οι γυναίκες με Π.Σ. δεν μπορούν να μείνουν έγκυοι.
Όπως και σε άλλες αυτοάνοσες ασθένειες η εγκυμοσύνη μπορεί να είναι ότι καλύτερο για τις γυναίκες με Π.Σ. Η πλειοψηφία των γυναικών με Π.Σ. θα έχουν μείωση των συμπτωμάτων τους κατά τη διάρκεια του 3 τριμήνου της εγκυμοσύνης. Έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία σε 700 γυναίκες, έδειξε ότι γυναίκες με ένα τουλάχιστον παιδί είχαν 50% πιθανότητες να αναπτύξουν Π.Σ. συγκριτικά με γυναίκες χωρίς παιδιά. Η μείωση ήταν μεγαλύτερη όταν οι γυναίκες είχαν 3 ή 4 παιδιά. Οι ερευνητές δεν ξέρουν το γιατί, υποπτεύονται όμως ότι το ορμονικό περιβάλλον της εγκυμοσύνης προφανώς παίζει κάποιο ρόλο.
- Γυναίκες με Π.Σ. δεν μπορούν να θηλάσουν.
Καθώς η Π.Σ. θα έχει μείωση των συμπτωμάτων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης πολλές γυναίκες θα έχουν υποτροπή μετά τη γέννα. Εάν η ασθένεια ήταν ενεργή πριν την εγκυμοσύνη, ο κίνδυνος υποτροπιασμού είναι μεγαλύτερος μετέπειτα. Κάποια από τα φάρμακα και τις αγωγές δεν επιτρέπονται κατά τη διάρκεια του θηλασμού. Είναι καλύτερα να συζητήσετε με το γιατρό σας για τα ρίσκα και τη φαρμακευτική αγωγή, όμως κάποιες γυναίκες μπορούν να θηλάσουν με ασφάλεια. Μην απελπίζεστε, μπορεί να αναπτυχθεί ένα πλάνο που να επιτρέπει στις περισσότερες γυναίκες με Π.Σ. να προχωρήσουν σε κανονικό θηλασμό.
- Ο κίνδυνος για τη Π.Σ. βρίσκεται εξ ολοκλήρου στα γονίδια μου.
Είναι ξεκάθαρα μια αυτοάνοση ασθένεια. Τα γονίδια παίζουν το ρόλο τους όμως δεν είναι μόνο αυτά και σταματά μόνο σε αυτά η ευθύνη. Αν κάνουμε ένα λεπτομερές οικογενειακό ιστορικό, πιθανόν θα βρούμε και άλλες περιπτώσεις Π.Σ. ή αυτοανοσίας, όμως αυτό είναι παρά το αναμενόμενο κομμάτι της εξίσωσης. Ο κίνδυνος για Π.Σ. είναι 10 φορές μεγαλύτερος εάν έχετε ήδη ένα μέλος της οικογένειας που ασθενεί, όμως οι περιβαλλοντικοί και μολυσματικοί παράγοντες πιθανόν παίζουν το ρόλο τους για το ποιος θα αναπτύξει ή όχι Π.Σ.
- Οι άνθρωποι με Π.Σ. πρέπει να αποφεύγουν τη γυμναστική.
Στο παρελθόν θεωρούνταν ότι καλό είναι να μην ασκούνται. Τώρα ξέρουμε ότι τα οφέλη της άσκησης υπερτερούν το ρίσκο για τους ανθρώπους με Π.Σ. εκτός εάν βρίσκονται σε περίοδο υποτροπής. Η αντίληψη άλλαξε το 1996 όταν ερευνητές από το πανεπιστήμιο της Γιούτα έδειξαν ότι η αερόβια άσκηση βελτιώνει πολλά από τα συμπτώματα της Π.Σ. όπως τη λειτουργία της ουροδόχου κύστης και του εντέρου, την κούραση και την κατάθλιψη. Μετέπειτα πολλές ακόμα έρευνες υποστήριξαν τα ίδια ευρήματα.
Η άσκηση μπορεί να προκαλέσει υπερθέρμανση η οποία να πυροδοτήσει άλλα συμπτώματα όμως παραμένοντας ενυδατωμένοι και έχοντας ισορροπημένη δραστηριότητα και ξεκούραση μπορείτε να διατηρηθείτε στη σωστή θερμοκρασία. Επίσης βοηθά στην απώλεια βάρους και όσα λιγότερα κιλά έχετε να μεταφέρετε στο σώμα σας τόσο πιο εύκολα θα κινείστε.
- Η Π.Σ. είναι θεραπεύσιμη.
Δυστυχώς δεν υπάρχει θεραπεία ακόμα. Μια μακροχρόνια ελάττωση είναι πιθανή για πολλούς ανθρώπους. Μερικοί ίσως να μη βιώσουν καν περαιτέρω συμπτώματα. Όμως αποδείξεις της εξέλιξης της ασθένειας μπορεί να εμφανιστούν σε νέες μαγνητικές του εγκέφαλου. Η μαγνητική μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα 7-10 πιο συχνά από μια κλινική εξέταση. Τα καλά νέα είναι πως υπάρχουν περισσότερες φαρμακευτικές αγωγές για την Π.Σ. διαθέσιμες σήμερα από ότι στο παρελθόν. Μερικές πιο εξελιγμένες όπως η μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων και άλλες πρωτοποριακές τεχνολογίες, που μπορεί μια μέρα να παρουσιάσουν μια πραγματική θεραπεία για την Π.Σ.
Επιμέλεια – μετάφραση
Βογιατζής Ηλίας
Πηγή: www.health.com www.nationalmssociety.org