Οι καρδιαγγειακές παθήσεις που οφείλονται στις φραγμένες αρτηρίες, που αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου στις σημερινές ανεπτυγμένες κοινωνίες, δεν ήταν καθόλου άγνωστες στους αρχαίους προγόνους μας, όπως δείχνει μια νέα μεγάλη διεθνής επιστημονική έρευνα, που έβαλε στο μικροσκόπιο 137 μούμιες από τέσσερις διαφορετικές ηπείρους.
Αν και προηγούμενες έρευνες είχαν αποκαλύψει την ύπαρξη παθολογικών αρτηριών σε αρκετές αιγυπτιακές μούμιες, για πρώτη φορά η νέα μελέτη επεκτάθηκε σε διαφορετικές περιοχές του πλανήτη, καλύπτοντας πληθυσμούς με διαφορετικούς τρόπους ζωής και σε ποικίλες εποχές.
«Βρήκαμε ότι η καρδιοπάθεια είναι ένας κατά συρροή δολοφόνος που καταδιώκει την ανθρωπότητα εδώ και χιλιάδες χρόνια» δήλωσε ο υπεύθυνος της έρευνας, ο καθηγητής Ράνταλ Τόμσον.
Η μελέτη έδειξε ότι ακόμα και οι προβιομηχανικοί κυνηγοί-συλλέκτες έπασχαν από αρτηριοσκλήρυνση και αθηρωμάτωση, με συνέπεια να δημιουργούνται θρόμβοι στην κυκλοφορία του αίματος, με τελική κατάληξη το έμφραγμα ή το εγκεφαλικό.
Οι ερευνητές, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό «The Lancet», επισημαίνουν ότι οι εν λόγω καρδιαγγειακές παθήσεις κακώς θεωρούνται από πολλούς νόσοι του σύγχρονου πολιτισμού, που συνδέονται μόνο με μοντέρνους παράγοντες κινδύνου, όπως το κάπνισμα, το άγχος, η παχυσαρκία, η έλλειψη σωματικής άσκησης κ.ά.. Όπως τονίζουν, τα ευρήματα στις μούμιες δείχνουν πως μάλλον υπάρχει μια βαθιά ανθρώπινη προδιάθεση για τις καρδιαγγειακές παθήσεις.
Οι 137 μούμιες προέρχονταν από την αρχαία Αίγυπτο, το αρχαίο Περού, τους Ινδιάνους της Νοτιοδυτικής Αμερικής και φυλές από τις Αλεούτιες νήσους στην Αλάσκα. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν τομογράφους για να αναζητήσουν τα χαρακτηριστικά ίχνη δημιουργίας πλακών ασβεστίου στα τοιχώματα των μουμιοποιημένων αρτηριών, που οδηγούσαν σε σκλήρυνση και στένωση των τελευταίων. Συνολικά, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το ένα τρίτο (ποσοστό 34%) των μουμιών είχε ίχνη βέβαιης ή πιθανής αρτηριοσκλήρυνσης. Όπως και στις σύγχρονες κοινωνίες, οι πιο ηλικιωμένοι που είχαν μουμιοποιηθεί ήταν πιθανότερο να φέρουν τέτοια ίχνη. Μάλιστα, όπου ήταν δυνατό να υπολογιστεί η ηλικία της μούμιας, εξετάζοντας τη δομή των οστών της, προέκυψε ότι η ηλικία θανάτου σχετιζόταν άμεσα με την παρουσία και την έκταση της αρτηριοσκλήρυνσης. Το πρόβλημα ήταν εξίσου κοινό σε άνδρες και γυναίκες.
Η διαπίστωση της αρτηριοσκλήρυνσης σε τόσο διαφορετικούς αρχαίους λαούς μάλλον καταρρίπτει την προηγούμενη εκτίμηση ότι οι μουμιοποιημένοι Αιγύπτιοι ήταν μόνο άτομα υψηλού κοινωνικο-οικονομικού επιπέδου που έκαναν μια ανθυγιεινή διατροφή, πλούσια σε κορεσμένα λίπη, με συνέπεια να φράζουν πιο εύκολα οι αρτηρίες τους. Τελικά, φαίνεται πως το καρδιαγγειακό πρόβλημα ήταν πολύ πιο διεθνές και διαταξικό.
«Το γεγονός ότι βρήκαμε παρόμοια επίπεδα αρτηριοσκλήρυνσης σε όλες τις κουλτούρες που μελετήσαμε, οι οποίες είχαν πολύ διαφορετικούς τρόπους ζωής και διατροφής, δείχνει ότι η αρτηριοσκλήρυνση πρέπει να ήταν πολύ πιο συχνή στον αρχαίο κόσμο από ό,τι πιστεύαμε έως τώρα» δήλωσε ο καθηγητής Ράνταλ Τόμσον του Καρδιολογικού Ινστιτούτου του Αγίου Λουκά στο Κάνσας.
Όπως επεσήμανε, «τον τελευταίο αιώνα, οι αγγειακές παθήσεις λόγω αρτηριοσκλήρυνσης έχουν αντικαταστήσει τις λοιμώδεις νόσους ως η κύρια αιτία θανάτου σε όλο τον ανεπτυγμένο κόσμο. Μια κοινότυπη υπόθεση είναι ότι η αύξηση του επιπέδου της αρτηριοσκλήρυνσης οφείλεται κατά κύριο λόγο στο στιλ ζωής και ότι, αν οι σύγχρονοι άνθρωποι μπορούσαν να μιμηθούν τον προβιομηχανικό ή και τον προαγροτικό τρόπο ζωής, τότε η αρτηριοσκλήρυνση -ή τουλάχιστον οι κλινικές επιπτώσεις της- θα αποφεύγονταν. Όμως, τα ευρήματά μας φαίνεται να αμφισβητούν αυτήν την υπόθεση και δείχνουν πως η κατανόησή μας για τις αιτίες της αρτηριοσκλήρυνσης είναι ατελής και πως η τελευταία κατά κάποιο τρόπο είναι εγγενής στη διαδικασία της ανθρώπινης γήρανσης».
«Δεν πρόκειται για μια πάθηση μόνο της σύγχρονης εποχής, αλλά για ένα βασικό γνώρισμα της ανθρώπινης γήρανσης σε όλους τους πληθυσμούς. Αποδεικνύεται πως ακόμα και ένας άνθρωπος της Εποχής του Χαλκού, πριν από 5.000 χρόνια, είχε αρτηρίες με αρτηριοσκλήρυνση» τόνισε ένας άλλος ερευνητής, ο καθηγητής γεροντολογίας Κάλεμπ Φιντς του Πανεπιστημίου της Ν. Καλιφόρνια, αναφερόμενος στη διάσημη φυσική μούμια του Ότζι του «Ανθρώπου των Πάγων», που βρέθηκε παγωμένος σε ένα παγετώνα των ιταλικών Άλπεων το 1991.
Σε επόμενο στάδιο, οι ερευνητές σχεδιάζουν να πραγματοποιήσουν βιοψίες στις αρχαίες μούμιες, για να κατανοήσουν καλύτερα τον ρόλο που διαδραματίζουν οι χρόνιες μολύνσεις, οι φλεγμονές και οι γενετικοί παράγοντες στην εμφάνιση της αρτηριοσκλήρυνσης διά μέσου της ιστορίας.
zougla.gr