Η υγεία όσων ταξιδεύουν από την Ευρώπη, τις ΗΠΑ και τις άλλες χώρες της Δύσης προς κάποια τροπική χώρα, κινδυνεύει συχνότερα από δύο
ασθένειες, την ελονοσία και τον τυφοειδή πυρετό, σύμφωνα με μια νέα διεθνή επιστημονική έρευνα. Η μελέτη έδειξε ότι η ελονοσία πλήττει κυρίως τους ταξιδιώτες στη Δυτική Αφρική, ενώ ο τυφοειδής πυρετός στην Ινδία και τις γύρω χώρες.
Νέα μορφή ελονοσίας θανάσιμη απειλή για τον άνθρωπο
Οι ερευνητές, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο αμερικανικό περιοδικό τροπικής ιατρικής και υγιεινής “American Journal of Tropical Medicine and Hygiene” μελέτησαν στοιχεία για σχεδόν 83.000 άρρωστους ταξιδιώτες προερχόμενους από πολλές δυτικές χώρες, οι οποίοι είχαν επιστρέψει από ταξίδι σε κάποια τροπική χώρα κατά την περίοδο 1996- 2011, σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο.
Όπως διαπιστώθηκε, το 4,4% των ασθενών είχαν προσβληθεί από κάποια νόσο δυνητικά θανατηφόρο. Τελικά, πέθαναν 13 ασθενείς, οι δέκα από ελονοσία. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η ελονοσία (προκαλείται από παράσιτο που εξαπλώνεται μέσω μολυσμένων κουνουπιών) είναι με διαφορά η πιο κοινή ασθένεια που προσβάλλει τους τροπικούς ταξιδιώτες (σε ποσοστό περίπου 77%), αλλά και η πιο επικίνδυνη για τη ζωή τους.
Ακολουθεί ο τυφοειδής πυρετός (ποσοστό περίπου 18% των περιστατικών), μία λοιμώδης νόσος που προκαλείται από βακτήριο που βρίσκεται σε τροφές ή νερό, σε περιοχές με κακές συνθήκες υγιεινής. Στην τρίτη θέση, από άποψη συχνότητας μεταξύ των τροπικών νόσων, είναι η λεπτοσπείρωση (2,4%), που προκαλείται από μόλυνση νερού με ένα βακτήριο.
Παρά την εκφοβιστική ειδησεογραφία, ούτε ένας τροπικός ταξιδιώτης δεν προσβλήθηκε από νόσους-φόβητρα, όπως ο ιός Έμπολα (για τον οποίο δεν υπάρχει θεραπεία), ο ιός της Λάσα ή ο κίτρινος πυρετός. Αντίθετα, όπως είπε έτερος ερευνητής, «παρ’ όλο που η διάγνωση και θεραπεία της ελονοσίας και του τυφοειδούς πυρετού, καθώς και πολλών άλλων τροπικών ασθενειών, έχουν βελτιωθεί σημαντικά με το πέρασμα του χρόνου, οι άνθρωποι ακόμα πεθαίνουν από αυτές, αν δεν πάρουν γρήγορα φαρμακευτική αγωγή μετά την έναρξη των συμπτωμάτων τους». Αυτό ακριβώς, πρόσθεσε, πρέπει να κρατά σε επιφυλακή το ιατρικό προσωπικό στη Δύση, όταν βλέπει αρρώστους να επιστρέφουν από τροπικές χώρες και να έχουν κάποιο ύποπτο πρόβλημα (π.χ. επίμονο πυρετό).
Κάθε χρόνο εκτιμάται ότι περίπου 50 εκατομμύρια Δυτικοί ταξιδιώτες επισκέπτονται -κυρίως για τουρισμό ή για δουλειές- τις τροπικές χώρες στην Αφρική, την Ασία, τη Νότια Αμερική και την Ωκεανία, ενώ ο αριθμός τους εμφανίζει ανοδική τάση, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού. Παράλληλα, υπάρχει ο αυξανόμενος αριθμός των μεταναστών στη Δύση, οι οποίοι προέρχονται από αυτές τις τροπικές χώρες και στις οποίες περιοδικά επιστρέφουν για να δουν τους συγγενείς τους. Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτοί οι μετανάστες έχουν συχνά την αυταπάτη ότι ο οργανισμός τους έχει ανοσία απέναντι στην ελονοσία και τις άλλες νόσους, με συνέπεια να κολλάνε και μετά να μεταφέρουν το νόσημα στις νέες πατρίδες τους πίσω στη Δύση.
Τι είναι η νόσος
Η ελονοσία είναι μια παρασιτική πάθηση, η οποία περιλαμβάνει δυνατούς πυρετούς, ρίγη, αναιμία και άλλα συμπτώματα που εμφανίζονται και στην γρίπη.
Πού οφείλεται η νόσος – Αίτια – Παράγοντες που την πυροδοτούν
Η ελονοσία προκαλείται από ένα παράσιτο (sporozoite) το οποίο μεταδίδεται στον άνθρωπο από τσίμπημα μολυσμένων κουνουπιών. Αφού εισέρθει στον ανθρώπινο οργανισμό, το παράσιτο ταξιδεύει έως το συκώτι, όπου και ωριμάζει και παράγει μια νέα μορφή του (merozoine). Με την νέα του μορφή, το παράσιτο θα εισχωρήσει στο αίμα και θα μολύνει τα ερυθρά αιμοσφαίρια. Στην συνέχεια, το παράσιτο θα αρχίσει να πολλαπλασιάζεται, μολύνοντας όλο και μεγαλύτερο αριθμό ερυθρών αιμοσφαιρίων.
Η ελονοσία μπορεί να περάσει και από την μητέρα στο παιδί κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης, καθώς επίσης και κατά την μετάγγιση αίματος. Η ασθένεια μεταφέρεται από τα κουνούπια στα εύκρατα κλίματα, τα οποία κουνούπια εξαφανίζονται κατά την χειμερινή περίοδο.
Πως εκδηλώνεται η νόσος – Συμπτώματα
Τα πρώτα συμπτώματα της νόσου κάνουν την εμφάνιση τους 10 ημέρες με 4 εβδομάδες μετά την μόλυνση, αν και μπορεί να εμφανιστούν και μετά από 8 ημέρες και μέχρι και 1 χρόνο κατόπιν τα μόλυνσης. Αφού τα συμπτώματα εκδηλωθούν, θα εμφανίζονται ξανά σε κύκλους των 48-72 ωρών.
Τα περισσότερα συμπτώματα οφείλονται στην μεγάλη συγκέντρωση των παρασίτων merozoites στο αίμα, από την αναιμία που καταστρέφει τα ερυθρά αιμοσφαίρια και από τα προβλήματα που προκαλούνται από την μεγάλη συγκέντρωση αιμοσφαιρίνης στο αίμα, η οποία εμφανίζεται λόγω της διάσπασης των ερυθρών αιμοσφαιρίων.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
Αναιμία
Ρίγη
Κόμμα
Σπασμούς
Πυρετό
Πονοκέφαλο
Ίκτερο
Πόνο των μυών
Ναυτία
Διάγνωση της νόσου – Εξετάσεις
Καθώς μια από τις διαδεδομένες μορφές της ελονοσίας (Falciparum malaria) μπορεί να καταλήξει σε πολύ σοβαρές επιπλοκές και να οδηγήσει ακόμα και στον θάνατο, είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση της νόσου. Ο ιατρός θα μπορέσει να αναγνωρίσει την διόγκωση του ύπατος ή της σπλήνας με την μέθοδο της ψηλάφησης και μια ανάλυση αίματος θα επιβεβαιώσει την διάγνωση.
Ποιες είναι οι επιπλοκές
Η ελονοσία αποτελεί σημαντικό ζήτημα δημόσιας υγείας στις χώρες με τροπικό κλίμα και έντονη ζέστη, ενώ αντίστοιχα αποτελεί κίνδυνο για τους ταξιδιώτες σε αυτές της περιοχές. Σε κάποια μέρη του κόσμου, τα κουνούπια που μεταφέρουν την νόσο αναπτύσσουν αντοχές στα εντομοκτόνα. Επιπρόσθετα, τα παράσιτα που προκαλούν την νόσο έχουν αναπτύξει αντοχές στα αντιβιοτικά. Οι δύο αυτοί παράγοντες καθιστούν δύσκολο τόσο τον έλεγχο του ρυθμού μολύνσεως όσο και τον έλεγχο της εξάπλωσης της νόσου.
Θεραπεία – Μέθοδοι αντιμετώπισης
Η χλωροκίνη συχνά χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της ελονοσίας. Η τελική απόφαση για το φαρμακευτικό σχήμα που θα χρησιμοποιηθεί εξαρτάται και από τον τόπο που βρισκόταν ο ασθενής όταν προσβλήθηκε.
Σε μερικές περιπτώσεις, μπορεί να επιλεγούν πιο επιθετικά θεραπευτικά σχήματα, όπως ενδοφλέβιες ενέσεις, άλλα σκευάσματα ή και αναπνευστική υποστήριξη.
Πώς να προφυλαχτείτε από τη νόσο – Πρόγνωση
Η θεραπεία έχει μεγάλες πιθανότητες να είναι επιτυχής στις περισσότερες περιπτώσεις ελονοσίας, αλλά ανίσχυρη σε περιπτώσεις μόλυνσης ελονοσίας Falciparum με επιπλοκές.
Η ελονοσία μπορεί να προκαλέσει τις ακόλουθες επιπλοκές:
Καταστροφή των κυττάρων του αίματος
Ηπατική ανεπάρκεια
Νεφρική ανεπάρκεια
Μηνιγγίτιδα
Αναπνευστική ανεπάρκεια από συγκέντρωση υγρών στους πνεύμονες
Ρήξη της σπλήνας που θα οδηγήσει σε μεγάλη απώλεια αίματος
Πρόληψη
Οι περισσότεροι κάτοικοι περιοχών που η ελονοσία είναι διαδεδομένη έχουν αναπτύξει κάποιο βαθμό ανοσίας στην πάθηση. Αυτό φυσικά δεν ισχύει και για τους ταξιδιώτες που επισκέπτονται αυτές τις περιοχές, οι οποίοι θα πρέπει να λαμβάνουν προληπτικά μέτρα.
Όταν γνωρίζετε ότι θα ταξιδεύσετε σε περιοχή που υπάρχει εξάπλωση ελονοσίας, θα πρέπει να έχετε υπόψη σας τα εξής:
Επισκεφτείτε τον ιατρό σας εγκαίρως πριν το ταξίδι, έχοντας υπόψη ότι μια προληπτική θωράκιση του οργανισμού σας κατά της ελονοσίας μπορεί να απαιτήσει και δύο εβδομάδες και να συνεχίσει και για ένα μήνα μετά την επιστροφή σας. Όπως προαναφέρθηκε, τα φαρμακευτικά σκευάσματα θα επιλεγούν βάσει του τόπου που θα επισκεφτείτε.
Τα φάρμακα θα ήταν καλό να ληφθούν και από εγκύους γυναίκες, καθώς ο κίνδυνος από τις παρενέργειες που μπορεί να προκαλέσουν στο έμβρυο είναι μικρότερος από τον κίνδυνο προσβολής του εμβρύου από την νόσο της ελονοσίας.
Ακόμα και αν έχετε λάβει την απαραίτητη προφύλαξη κατά της ελονοσίας, υπάρχει ο κίνδυνος να μολυνθείτε από ελονοσία. Προσπαθήστε να αποφεύγετε τα τσιμπήματα κουνουπιών φορώντας μακρυμάνικα ρούχα και παντελόνια και χρησιμοποιώντας προϊόντα που είναι σχεδιασμένα να απωθούν τα κουνούπια
Η χλωροκίνη είναι το φάρμακο που χρησιμοποιείται ευρέως για την αντιμετώπιση της νόσου. Λόγω όμως της αντοχής που έχει αναπτύξει το παράσιτο που την προκαλεί, η χλωροκίνη χρησιμοποιείται πλέον μόνο για θεραπεία ασθενών που μολύνθηκαν σε συγκεκριμένες τοποθεσίες. Η ελονοσία Falciparum αποδεικνύεται συνέχεια όλο και πιο ανθεκτική στα φάρμακα κατά της ελονοσίας.
ΑΠΕ – ΜΠΕ
http://www.iatropedia.gr
http://ygeiaonline.gr